Schenkingen komen in talrijke vormen voor en in verschillende omstandigheden. De meest voorkomende vorm is een schenking tussen ouders en kinderen. Het criterium van een schenking is dat de ontvanger dit als een verrijking ervaart, dat de schenker geeft zonder tegenprestatie en dat beide partijen zich bewust zijn van de schenking. De belastingdienst houdt schenkconstructies nauwlettend in de gaten.
Als bijvoorbeeld een echtpaar op huwelijkse voorwaarden getrouwd is kunnen onderling ook verkopen en schenkingen plaatsvinden, zoals een woning. Dan zou het echtpaar de transactie van de woning slim kunnen overeenkomen door onderling een fiks lagere prijs af te spreken dan de waarde van de woning in het gebruikelijke economische verkeer heeft. Als de belastingdienst van mening is dat er bij zo’n verkoop inderdaad sprake is van aanzienlijke lagere koopprijs dan gebruikelijk, dan zal de belastingdienst deze transactie beschouwen als een schenking op grond van het criterium verrijking en bewustzijn en zal dan schenkbelasting eisen. Dat kan succesvol zijn als wordt aangetoond dat het echtpaar bewust was van de aanzienlijk lagere verkoopprijs.